Herhangi bir haber sitesi açın ve haberlerin altındaki yorumlara göz atın. Sonra sosyal paylaşım sitelerine bakın. Buradaki yorumları ve paylaşımları da inceleyin. Hepsinin ortak bir noktası var: Bazı isanların kavgacı, karşı tarafı dinlemeyen, uzlaşmadan yoksun tartışma üslubu kullanmaları.
Televizyonlardaki açık oturumlarda, sohbet programlarında da durum farklı değil. Bunların çoğu adeta bir konu üzerinde fikir alışverişinde bulunmak ve çözüm sunmak maksatlı değil sadece tartışmak için hazırlanmış gibiler.
Üstelik konunun ne olduğu d
a çoğu zaman kişiler için fark etmiyor. Politika ve bilimsel konuların yanısıra bir kelimenin yanlış kullanılması, resimlerdeki bir detay, giyim, makyaj, çocuk eğitimi gibi her konuda tartışma yaşanabiliyor. Tartışmaya kapılan kişiler çoğu zaman karşı tarafın anlatmaya çalıştığı konuyu dahi anlamayabiliyorlar.
Düşündürücü olan bir başka nokta da tartışmalardaki üslubun kimi zaman saygıdan uzak, egoyu ön plana çıkaran, sevgiyi ve kardeşliği zedeleyecek tarzda olması. Karşı tarafın fikrine değer vermediğini hissettirmek, aşağılayan bir üslup kullanmak bu tartışmaları daha da alevlendiriyor. Tartışmaların şiddetinden anlatılan konunun başkalarınca anlaşılması mümkün olmuyor ve uzun saatler böylece boşa gidiyor.
Peki şimdiye kadar bu tartışmalar faydalı bir sonuca ulaşmış mıdır?
Peki bu tartışmaların kendilerine ve etraflarına ne kadar zarar verdiğinin farkında mıdırlar?
Tartışmalarda kaybedilen zamanda o kişiler daha güzel, daha rahat edecekleri faaliyetler yapabileceklerini hiç düşünmüşler midir?
Bütün bu soruların cevapları ortaktır: Muhtemelen hayır.
Her şartta güzel sözle karşılık vermeyi deneyin
Tartışma olumsuzluğu, olumsuzluk ise sevgi ve saygı eksikliğini getirir, kardeşliği zedeler ve hem kişinin kendisine hem de çevresine ciddi zararlar verir.
Kuran’da Allah, “Andolsun, bu Kur’an’da insanlar için Biz her örnekten çeşitli açıklamalarda bulunduk. İnsan, herşeyden çok tartışmacıdır. (Kehf Suresi, 54)” ayetiyle tartışmadan sakınmak gerektiğini bildirmiştir. Bir çok ayette de sözü güzel söylemek tavsiye edilir.
Kızgınlığı belli etmemek, öfkeyi yenmek, alttan alan bir üslup kullanmak, güzellikleri övmek, karşı tarafın haklılığını vurgulamak, tartışmaktan kaçınmak, şikayet ederek konuşmamak, merhametin sevginin hissedilmesi, iyiliği emretmek, herşeyde hayır olduğunu hatırlatmak, yapılan iyiliğin sonrasında kişileri töhmet altında bırakmamak bu güzel sözlerden bazılarıdır.
Ki onlar, sözü işitirler ve en güzeline uyarlar. İşte onlar, Allah’ın kendilerini hidayete erdirdiği kimselerdir ve onlar, temiz akıl sahipleridir. (Zümer Suresi, 18)
Kullarıma, sözün en güzel olanını söylemelerini söyle. Çünkü şeytan aralarını açıp bozmaktadır. Şüphesiz şeytan insanın açıkça bir düşmanıdır. (İsra Suresi, 53)
İyilikle kötülük eşit olmaz. Sen, en güzel olan bir tarzda (kötülüğü) uzaklaştır; o zaman, (görürsün ki) seninle onun arasında düşmanlık bulunan kimse, sanki sıcak bir dost(un) oluvermiştir. (Fussilet Suresi, 34)
Aleyhte durumlarda bile sevgi dolu olunması, çatışmaya yol açacak ifadelerin terk edilmesi, her zaman ılımlı olanın tercih edilmesi, onore edici kelimeler seçilmesi üstün bir ahlakın göstergelerindendir.
Israrla güzel söz söylendiğinde, iyiliğe her zaman kötülükle karşılık verildiğinde insanın direnci kırılır ve vicdanı harekete geçer. Bu gerçeği de Allah Fussilet Suresinde bize bildirmiştir.
“İyilikle kötülük eşit olmaz. Sen, en güzel olan bir tarzda (kötülüğü) uzaklaştır; o zaman, (görürsün ki) seninle onun arasında düşmanlık bulunan kimse, sanki sıcak bir dost(un) oluvermiştir.” (Fussilet Suresi, 34)
İman edenlerin her zaman güzel söz söylemeleri gerektiğini Peygamber Efendimiz (sav) de bir hadisinde şöyle haber vermiştir:
Ebu Hureyre (ra), Peygamber (sav)’den, “Güzel ve hoş söz, sadakadır” buyurduğunu nakletmiştir. (Sahih-i Buhari, Cilt 13, s. 6013)
Şu ana kadar tartışma üslubuyla sonuç alınmadığını, bunun sadece zaman kaybına yol açtığını, kavgayı körüklediğini, dostlukları bozduğunu herkes gördü. Gelin hep birlikte yeni bir dönem başlatalım ve twitter’da, facebook’ta, friendfeed’de, instagram’da kısacası sosyal medyadaki faaliyetlerimizde, yaşantımızın her anında hep güzel söz söyleyelim ve bunu teşvik edelim. Eleştirileri güzellikle alalım, eleştiriye katılmıyorsak da fikrimizi saygı ve sevgi çerçevesinde bildirelim. Tartışmadan kaçınmanın nasıl bereketli olacağını, bunun güzelliklerini hep birlikte gösterelim.
Emine Deniz TANIK
